„System podatku liniowego jest dobry, ponieważ nie karze ludzi przedsiębiorczych za to, że są produktywni” – powiedział w Warszawie podczas spotkania z pracodawcami z PKPP Lewiatan w dniu 2 kwietnia 2008 roku, dr Daniel Mitchell, ekspert podatkowy CATO Institute.
Spotkanie w siedzibie Lewiatana było jednym z kilku, jakie Daniel Mitchell odbył podczas swojej wizyty w Warszawie w dniach 1-3 kwietnia br. Fundacja PAFERE, która zaprosiła go do Polski zadbała o to, by prelegent trafił do jak najszerszego grona słuchaczy. Dlatego, poza spotkaniem w Lewiatanie, gość Fundacji spotkał się jeszcze ze studentami z Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego, z bywalcami Klubu Nowogrodzka 44, z członkami Korporacji Akademickiej ARKONIA. Mitchell wygłosił również wykład w Collegium Civitas oraz na Uniwersytecie Stefana Kardynała Wyszyńskiego. 2 kwietnia uczestniczył także w zorganizowanej przez PAFERE uroczystej kolacji w restauracji „Literatka” w Warszawie.
Wystąpienia dr Mitchella spotkały się z żywą reakcją słuchaczy. Padało wiele pytań, na które ekspert CATO Institute wyczerpująco odpowiadał. Większość jego prelekcji poświęcona była promocji idei podatku liniowego, jako – jego zdaniem – nie remedium na wszystkie gospodarcze bolączki, ale jako właściwego rozwiązania mogącego przyczynić się do wzrostu i do uporządkowania systemów fiskalnych poszczególnych państw. „Podatek liniowy ma tę zaletę, że dochód opodatkowany jest tylko raz, co jest uczciwe i sprawiedliwe” – mówił dr Mitchell. Tych zalet jest oczywiście więcej, chociażby przejrzystość i prostota. Gdyby – zdaniem Mitchella – wprowadzić podatek liniowy w formie modelowej, wówczas całe rozliczenie z fiskusem mogłoby się zmieścić na kartce wielkości pocztówki. „Niestety, ale jak dotąd żaden kraj nie wprowadził tego podatku w postaci czystej.
Najbliżej tego jest Hongkong. Również Estonia i Słowacja mają dobre dokonania w tej dziedzinie” – zauważył dr Mitchell. Starał się on także obalić powszechnie panującą opinię jakoby podatek liniowy miał służyć wyłącznie bogatym. „Bogaci, niezależnie od tego jaki jest system podatkowy, potrafią zadbać o swoje pieniądze, zatrudniając księgowych, szukając luk w prawie i stosując wiele innych uników. Natomiast biedni nie mają takich możliwości. Jednak system podatku liniowego służy przede wszystkim im” – stwierdził dr Mitchell. Ważne jest oczywiście, by podatek ten był możliwie jak najniższy, oraz by reforma podatkowa szła w parze z innymi zmianami. „Rosja jest najlepszym przykładem państwa, w którym wprowadzono podatek liniowy, jednak brak reform w innych dziedzinach ważnych dla gospodarki, jak chociażby w kwestii poszanowania własności czy ograniczanie interwencjonizmu państwowego, sprawia, że dobrodziejstw z wprowadzenia tego podatku wielu ludzi tam nie odczuwa” – zauważył Danil Mitchell.
Ekspert CATO Institute odniósł się jeszcze do jednej kwestii. Otóż wielu ludzi twierdzi, że należy wprowadzić taki system jaki obecnie panuje w Szwecji, wówczas zapanuje dobrobyt. Dr Mitchell szybko obalił takie podejście. „Szwecja jest bogata nie dlatego, że są tam wysokie podatki i mocno rozbudowany system opieki społecznej, ale dlatego, że kiedyś były tam podatki niskie, a zakres ingerencji rządu w gospodarkę był znikomy. Na przełomie XIX i XX wieku Szwecja była w czołówce państw o największym obszarze wolności gospodarczej i to właśnie wówczas stała się bogata. To, co jest w Szwecji dzisiaj to skutek tego, że kiedyś panowały tam zdrowe zasady gospodarcze” – stwierdził dr Mitchell. Zachęcał on ponadto Polskę do wprowadzenia podatku liniowego. „Polska jest krajem na dorobku i przyjęcie przez nią podatku liniowego byłoby dla niej korzystne. Ważne jest bowiem, by Polacy mogli pracować i bogacić się w kraju a nie zagranicą” – powiedział.
Paweł Sztąberek
foto: Paweł Toboła-Pertkiewicz
(7 kwietnia 2008)
Więcej o wizycie Daniela Mitchella w Polsce na www.pafere.org
Daniel J. Mitchell jest doktorem nauk ekonomicznych, absolwentem George Mason University, jednym z najbardziej znanych i uznanych ekspertów z zakresu polityki podatkowej pracujących w CATO Institute. Jest zwolennikiem podatku liniowego i międzynarodowej konkurencji podatkowej. Zanim rozpoczął pracę w CATO, przez wiele lat był związany z Heritage Foundation. W 1988 roku doradzał w zakresie programu podatkowego i polityki budSetowej kandydującemu na urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych, Georgowi Bushowi seniorowi. Jego artykuły na tematy ekonomiczne regularnie ukazują się w „The Wall Street Journal”. „New York Times”, „Washington Times” i „Investor’s Business Daily”. Bieżące wydarzenia często komentuje również dla amerykańskich radiostacji i telewizji, w tym dla FOX News Channel, BBC i CNBC. W 1996 roku ukazała się jego książka pt. The Flat Tax: Freedom, Fairness, Jobs, and Growth, Cato Institute (Instytut Katona) został założony w 1977 roku przez Edwarda H. Crane’a. Jest organizacją o charakterze non-profit, zajmującą się sprawami publicznymi z siedzibą w Waszyngtonie. Swoją nazwę zawdzięcza Listom Katona, które stanowiły serię libertariańskich pamfletów, które przyczyniły się do położenia filozoficznych podwalin pod rewolucję amerykańską.