Instytut im. gen. Władysława Andersa jest stosunkowo młodą, ale bardzo dynamiczną instytucją naukową z siedzibą w Lublinie. Prace tej jednostki naukowej odbiegają od stereotypów polsko-polonijnych i kierują się bardziej w stronę pragmatycznej współpracy na zasadzie: granica miedzy Polską i Polonią nie istnieje. Sprzyjają temu oczywiście działania za pośrednictwem mediów społecznościowych oraz różnego rodzaju platform multimedialnych i bezpośrednie kontakty.
Fragment misji Instytutu:
«Instytut im. gen. Władysława Andersa to organizacja analityczno-edukacyjna służąca Polakom w kraju i zagranicą. Misją Instytutu jest krzewienie i podtrzymywanie polskiej kultury wśród Polonii, pomoc prawna, społeczna i ekonomiczna dla Polaków mieszkających w różnych częściach świata, budowanie silnych relacji między Polonią a macierzą, współdziałanie i koordynowanie akcji społecznych mających na celu wsparcie środowisk polonijnych oraz propagowanie wiedzy i podtrzymywanie pamięci o patronie Instytutu – generale Władysławie Andersie.
Instytut Andersa to miejsce spotkań ekspertów, naukowców, społeczników i przedstawicieli środowisk polonijnych, chcących kreować spójną narrację o całokształcie relacji pomiędzy Polską a jej diasporą. 20 milionów Polaków i osób polskiego pochodzenia mieszkających poza krajem ma bardzo zróżnicowane spojrzenie na własne środowisko, a także na charakter i stan ich relacji z Macierzą(…).
(…) W dziele tworzenia Instytutu przyświecają nam słowa naszego patrona, Generała Władysława Andersa: Odrzućmy wszystko co nas dzieli i bierzmy wszystko co nas łączy w pracy i w walce o wolność i niepodległość Polski. Dziedzictwo Władysława Andersa, którego losy tak silnie związane są z dziejami Polonii i polskiej emigracji stanowi inspirację do łączenia Polaków w kraju i zagranicą».
Najnowszym wyzwaniem Instytutu Andersa jest ponowne wydanie mało znanej pracy prof. Jerzego Augusta Gawendy pt. Legalizm Polski w świetle prawa publicznego (wyd. Londyn 1959). Jest to ważna naukowa publikacja, w ktorej autor uzasadnia legalność trwania emigracji. Niestety w Polsce to dzieło jest niemal kompletnie zapomniane i przez to niedocenione.
Jerzy August Gawenda (1917-2000) to niesamowicie ciekawa postać. Po wybuchu II wojny światowej walczył we Francji w szeregach II Dywizji Strzelców Pieszych, następnie został internowany w Szwajcarii. W okresie internowania studiował w filii Uniwersytetu we Fryburgu zorganizowanej w obozie internowania i w 1945 obronił na tymże Uniwersytecie pracę doktorską z prawa. Po wojnie osiedlił się w Londynie – od 1951 był związany z Polskim Uniwersytetem Na Obczyźnie (PUNO), początkowo był sekretarzem, a następnie profesorem PUNO. W 1959 habilitował się właśnie na podstawie pracy Legalizm Polski w świetle prawa publicznego. W kolejnych latach był dziekanem wydziału prawa, a w latach 1978-1987 rektorem PUNO.
Jerzy August Gawenda był również członkiem Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie , m.in. wicepremierem (1972–1976) i ministrem spraw zagranicznych (1970–1974).
Profesor Gawenda nie miał dzieci, a jego żona zmarła jeszcze w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Nie znamy natomiast osób, które mogą być spokrewnione z autorem wspomnianego dzieła i mogłyby być przypuszczalnymi dysponentami praw autorskich.
Jeśli ktoś z Czytelników niniejszego tekstu posiada informacje na powyższy temat, bardzo prosimy o kontakt:
kontakt@instytutandersa.org.pl
Tel.: +48 665 297 372.
Chodzi nam o uzyskanie praw do publikacji wymienionego dzieła, które uzasadnia w sposób bardzo kompetentny legalność funkcjonowania polskiej emigracji i przez to mogłoby pomóc w wyjaśnieniu wielu nieścisłości prawnych w tej dziedzinie.
Z góry dziękujemy za ewentualną pomoc.
Instytut im. gen. Władysława Andersa w Lublinie
Mirosław Matyja, Kamil Świderski
