Polska nie może się godzić na zagładę Kresów! (część 7)

Kontynuujemy cykl artykułów Rajmunda Pollaka poświęcony historii Kresów pt.: „Polska nie może się godzić na zagładę Kresów”. Czytaj część 2; czytaj część 3 ; czytaj część 4 ; czytaj część 5 ; część 6 .

*  *  *

Wilno, zamieszkałe przez ponad 50 tys. osób wyznania Mojżeszowego było też głównym ośrodkiem życia kulturalnego Żydów w Rzeczypospolitej i generalnie Żydów posługujących się językiem jidysz. W Wilnie urodzili się m.in. Ludwik Zamenhof – twórca esperanta, Chaim Weizmann – prezydent Izraela, Szymon Peres – premier Izraela, W mieście działały muzeum kultury żydowskiej (1919), Instytut Badawczy Języka i Kultury Żydowskiej (1924), grupa „Jung Wilne” skupiająca żydowskich pisarzy, poetów, malarzy i grafików.

W okresie II Rzeczypospolitej w rozgrywkach I ligi piłkarskiej lub w meczach barażowych o awans do polskiej ekstraklasy uczestniczyły kluby: Śmigły Wilno (w 1938 wywalczył awans do I ligi piłki nożnej), Lauda Wilno (1923), Strzelec Wilno (1924), Pogoń Wilno (1925)- drużyna 1 Pułku piechoty Legionów (1926), Ognisko Wilno(1929).

U progu II wojny światowej Wilno liczyło 209 tys. mieszkańców, w tym 137 tys. Polaków (66%), 58 tys. Żydów (28%), 7 tys. Rosjan (3%), 1,5 tys. Litwinów (1%), 1,6 tys. Białorusinów (1%) oraz po kilkuset Niemców, Karaimów i Ormian.

W dniu 18.09.1939 roku Wilno zostało zaatakowane  przez Armię Czerwoną i dzielnie broniło się przez dwa dni. Ogółem strona sowiecka straciła w walkach o Wilno – (według  źródeł ZSRR) – 13 zabitych i 24 rannych żołnierzy i oficerów, zniszczonych 5 czołgów BT-7 i 1 samochód pancerny, a 3 samochody pancerne uszkodzono. Najprawdopodobniej faktyczne straty Rosjan były większe.

Po 19. września cała Wileńszczyzna znalazła się pod okupacją sowiecką. Okupant utworzył tzw. Zachodnią Białoruś i zajął się grabieżą oraz wywożeniem wszelkich zasobów magazynowych oraz maszyn i urządzeń. We wrześniu 1939 r. Rosjanie wywieźli sprzęt, i pracowników z fabryki radioodbiorników „Elektrit” z Wilna do Mińska, tworząc tam Zakłady Radiowe im. W. Mołotowa. Z domu Handlowego Braci Jabłkowskich Sowieci zrabowali drzwi obrotowe. Co ciekawe jednak podczas pierwszej okupacji radzieckiej w 1939 roku Rosjanie zezwolili na funkcjonowanie polskich szkół i uniwersytetu! Związek Radziecki, gdy już nakradł ile tylko się dało – wbrew prawu międzynarodowemu – przekazał Litwie zaanektowane Wilno wraz z pasem przygranicznym. Rząd w Kownie po zajęciu „darowanych” terenów, anulował prawodawstwo polskie i rozciągnął jurysdykcję litewską na ten skrawek Kresów Rzeczpospolitej. Polacy stracili wszystko: instytucje samorządowe, szkoły, teatr, harcerstwo, zakłady,  pracę i środki do życia.

Władze suwerennego państwa litewskiego zlikwidowały 15 grudnia 1939 r. Uniwersytet Stefana Batorego. O tym fakcie się dzisiaj w Polsce nie mówi ani nie pisze i pozostaje albo propagowane przez komunistów kłamstwo historyczne, że Uniwersytet w Wilnie zamknęli Niemcy, albo bzdury pseudo-historyków o tym, że rzekomo zrobili to sowieci we wrześniu 1939r.! Prawda historyczna jest zgoła inna, bo Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie zamknęli Litwini! W przeddzień wigilii Bożego Narodzenia, pracownicy mieszkający w gmachach uczelni otrzymali nakazy
natychmiastowej eksmisji. Studentów deportowano do obozów pracy w pobliżu granicy łotewskiej. Wielu profesorów i księży zamknięto w obozie przymusowej pracy w Perweniszkach. Bezwzględna litwinizacja i wysoce represyjne traktowanie polskojęzycznego społeczeństwa upoważnia do traktowania tamtego bezprawia jako okupacji litewskiej.

Zastanawiam się…. który z polskich profesorów historii wspominał po 1945 roku lub po roku 1989 o okupacji części Wileńszczyzny przez Litwę w okresie od grudnia 1939 roku do połowy czerwca 1940 roku?

Zdrada nie dała jednak żadnych pozytywnych efektów, bo już  w połowie czerwca 1940 r. Litwa została przyłączona do Związku Radzieckiego, co dla Wilna oznaczało drugą już okupację radziecką; natomiast przeważająca  większość Wileńszczyzny bezprawnie była zaanektowana już od września 1939 r. do radzieckiej Białorusi.

W czerwcu 1940 roku Wilno zostało ponownie zajęte przez Rosjan i stało się stolicą Litewskiej SRR. Prześladowania i deportacje w głąb ZSRR objęły ok. 35 tysięcy mieszkańców Wilna i okolic, głównie Polaków. Litewska policja natychmiast przekształciła się w komunistyczną milicję.Szybko postępowała sowietyzacja wszystkich dziedzin życia. Niewygodnych obywateli nowej republiki radzieckiej licznie aresztowano, a równocześnie rozpoczęło się deportowanie całych rodzin do Kazachstanu i na Sybir. Litwini gorliwie donosili na Polaków działających w konspiracji. Tydzień przed inwazją niemiecką na Związek Radziecki rozpoczęło się wywożenie całych rodzin na ogromną skalę. Część pociągów towarowych z Polakami nie zdążyła oddalić się od strefy działań wojennych; jedynie nieliczni wrócili. Wycofującemu się NKWD nie wolno było zostawić więźniów, a więc ich mordowano żeby uciekać przed nadciągającymi Niemcami. To są do dnia dzisiejszego niewyjaśnione, potworne zbrodnie komunistyczne. W czerwcu 1941 roku dotychczasowi sojusznicy w rozbiorze Polski wzięli się za łby i rozpoczęła się wojna niemiecko-radziecka.

Po wkroczeniu hitlerowców na Wileńszczyznę nastąpiła natychmiastowa reorientacja Litwinów. Niedawni zagorzali komuniści z dnia na dzień stali się faszystami i wojującymi antykomunistami, którzy strzelali do maruderów porzuconych przez dowództwo radzieckie, a w miastach etnicznej Litwy samorzutnie wszczęli pogromy Żydów. Kto dzisiaj potępia antysemityzm litewski? A przecież tak szybko powstała litewska frakcja gestapo i przystąpiła natychmiast do prześladowania Polaków, Żydów i Ormian. Hitlerowskie władze były zachwycone dobrowolną kolaboracją Litwinów z nowym okupantem. Niemieccy faszyści powołali litewską policję bezpieczeństwa zwaną Sauguma. Sauguma dostarczała do Gestapo i Abwehry  informacje wywiadowcze dotyczące polskiego  ruchu oporu. Jej funkcjonariusze wchodzili także w skład antypartyzanckich jednostek, działających w północnej części Generalnego Gubernatorstwa.

Ciąg dalszy nastąpi

Rajmund Pollak