Robert Gwiazdowski – „A nie mówiłem?”. O książce

Na własny użytek książki (ale również muzykę i filmy) dzielę na kilka kategorii: trzeba, warto, można, strata czasu, sam sobie winien. Podział jest rzecz jasna subiektywny, ale z drugiej strony przecież każda recenzja jest obrazem subiektywnych wrażeń autora. Zgodnie z powyższym podziałem publikację Roberta Gwiazdowskiego „A nie mówiłem? Dlaczego nastąpił kryzys i jak najszybciej z niego wyjść?” zaliczam do kategorii „trzeba”, choć pewnie wielu uzna takie postępowanie za przejaw pychy niżej podpisanego.
Opublikowany nakładem Wydawnictwa PROHIBITA zbiór felietonów Prezydenta Centrum im. Adama Smitha jest lekturą fascynującą z wielu powodów. Przede wszystkim Autor jest prawdziwym erudytą w pełnym tego słowa znaczeniu. W swych tekstach wykorzystuje wiedzę prawniczą i ekonomiczną, ale również odwołuje się do historii czy filozofii. Jest również praktykiem, stąd też jego opinie dotyczące rozwiązań prawnych oraz ich skutków gospodarczych i ekonomicznych są nie do przecenienia. Przy tym pisane są pięknym, zrozumiałym językiem stroniącym od „naukawości”, za to gęsto przetykanym subtelną ironią, dzięki czemu teksty Roberta Gwiazdowskiego czyta się z prawdziwą przyjemnością. Niezwykle istotna jest tutaj umiejętność Autora wyłowienia tego, co najistotniejsze i pominięcia tego, co wtórne bądź całkowicie zbędne oraz wnikliwa obserwacja codzienności i powszechnych praktyk. Wszystko to sprawia, że publikacja ta jest jedyna w swoim rodzaju i choć traktuje o sprawach poważnych – czyta się ją z zapartym tchem.
Zebrane w książce teksty dotyczą niezwykle zróżnicowanej tematyki: systemu podatkowego, prawnego, emerytalnego i ubezpieczeń społecznych, kapitalizmu i filozofii liberalnej, transformacji ustrojowej, prywatyzacji i wreszcie kryzysu. Zgodnie z tytułem zawartość książki nie ogranicza się jedynie do wyliczania w stylu „a nie mówiłem?”, ale przedstawiane są w niej również propozycje konkretnych rozwiązań. Jest to fascynująca i zarazem przygnębiająca lektura ukazująca nawarstwianie błędów i niekorzystnych rozwiązań systemowych przez ostatnie dwie dekady, rezultatem których może być jedynie kryzys i bankructwo. Czytając analizy podejmowanych bądź zaniechanych działań oraz ich negatywnych skutków dla polskiej gospodarki trudno uciec przed refleksją, że Gwiazdowski tyle razy miał „słuszną rację” i Jego kasandryczne przepowiednie się sprawdziły, że zapewne będą sprawdzać dalej. Dla większości – niestety.

Do niezaprzeczalnych atutów książki zaliczyć należy również to, że jest ona zbiorem felietonów Roberta Gwiazdowskiego nie tylko publikowanych w internecie, ale również tych, które ukazywały się na przestrzeni lat w prasie papierowej. Jak sam Autor mówił na spotkaniu promocyjnym 12 stycznia 2012 r., gdy przeglądał wybór przygotowanych do publikacji tekstów, sam nie raz się dziwił, że kiedyś opublikował dany tekst w tym czy innym periodyku i że ktoś do tego dotarł.
Jest to rzecz jasna niezaprzeczalna zasługa Wydawnictwa PROHIBITA. Jest nią również coś zupełnie innego. Po pierwsze wyrazy uznania należą się Pawłowi Tobole – Pertkiewiczowi, który wpadł na pomysł wydania takiego zbioru felietonów i przekonał do tego Roberta Gwiazdowskiego. Po drugie należą się Katarzynie Wozińskiej, która dokonała kwerendy i wespół z Autorem – wyboru tekstów. Po trzecie wreszcie, z uwagi na szeroką tematykę poruszaną w książce – Wydawcy, który zdecydował się podzielić teksty na rozdziały według poruszanej tematyki. To niezwykle istotne gdy wziąć pod uwagę, że zasadniczą cechą publicystyki jest poruszanie aktualnych tematów, zatem siłą rzeczy – jest ona chaotyczna tematycznie.
Moim zdaniem jest to obowiązkowa lektura dla wszystkich zwolenników wolnego rynku, jak również dla wszystkich poszukujących odpowiedzi na pytanie „dlaczego mimo tylu sukcesów wciąż jest coraz gorzej?”. Wreszcie powinni po nią sięgnąć krytycy kapitalizmu, wolnego rynku czy też liberalizmu gospodarczego. O ile rzecz jasna są gotowi skonfrontować swoje poglądy z doktryną liberalizmu gospodarczego oraz „coraz bardziej otaczającą nas rzeczywistością” wnikliwie analizowaną przez Roberta Gwiazdowskiego.
Książkę Roberta Gwiazdowskiego „A nie mówiłem? Dlaczego doszło do kryzysu i jak najszybciej z niego wyjść?” można kupić w księgarni multibook.pl
Michał Nawrocki