„Źle się dzieje w naszej ojczyźnie. Większość sejmowa nie prowadzi z opozycją merytorycznej debaty jak rozwiązywać nasze problemy. Obywatele oraz opozycja sejmowa „nie mają prawa głosu”. Mogą wyłącznie „przeszkadzać” większości w budowaniu „nowej Polski”. Jeśli chcemy mieć nadzieję na dobre jutro, powinniśmy to zmienić” – tymi słowami p. Zdzisław Gromada rozpoczął 18 marca 2017 roku swoją walkę o – jak sam to określa – „demokrację XXI wieku”.
Powyższy cytat to początek petycji jaką, zaniepokojony rozwojem sytuacji w kraju, zwykły obywatel wystosował do prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz do Senatu RP. Zdzisław Gromada, który wykorzystał tu zapisy ustawy z dnia 11 lipca 2014 roku, dającą prawo obywatelom składać petycje, prośby, do wszystkich organów władzy publicznej, postuluje zmianę konstytucji RP. Brzmi mocno, jednak apetyt jej autora jest raczej skromny, choć skutki proponowanej przez niego zmiany mogłyby być bardzo znaczące dla poprawy klimatu politycznego w Polsce.
Czego domaga się Zdzisław Gromada?
Chodzi o dokonanie drobnych zmian w dwóch punktach art. 125 ustawy zasadniczej, który dotyczy zarządzania referendum oraz jednego punktu w art. 235, odnoszącego się do możliwości zmiany konstytucji. Co chciałby osiągnąć Zdzisław Gromada dzięki proponowanym przez siebie zmianom? Wzorem, do którego – jego zdaniem – Polska powinna dążyć jest Szwajcaria, kraj o bogatej tradycji tzw. demokracji bezpośredniej. Zdzisław Gromada zdaje sobie sprawę, że nie wszystko da się przenieść na nasz rodzimy grunt, niemniej pewne elementy „systemu alpejskich górali” – jak wyraża się o ustroju Szwajcarii – są wręcz konieczne do zaadaptowania w Polsce, po to, by zapanował w niej spokój i wzajemny szacunek.
Permanentna „wojna na górze”, która – jak podkreśla Zdzisław Gromada – trwa w Polsce od 28 lat, nie sprzyja stabilizacji atmosfery politycznej. Powoduje też duży dyskomfort psychiczny obywateli. Polacy podzieleni pomiędzy zwalczające się polityczne frakcje mogą się czuć – co obrazowo ukazuje autor petycji – niczym dzieci rozwodzących się rodziców. „Jedni z nas >>kochają<< aktualnie rządzącą ekipę, a w tym czasie, często ich sąsiedzi, przyjaciele, członkowie rodziny, >>kochają<< opozycję. Autorytety jednych są >>opluwane<< przez drugich, co generuje nieprzyjemną >>wojnę na dole<<. (…) Jeśli chcemy mieć nadzieję na dobre jutro musimy dzisiaj usunąć lub ograniczyć przyczyny >>wojen na górze<<” – pisze w uzasadnieniu do swojej petycji Zdzisław Gromada. Poprzez zmianę brzmienia dwóch punktów artykułu 125 konstytucji można – zdaniem Gromady – rozpocząć naprawę państwa.
Co konkretnie chciałby zmienić autor petycji?
Obecnie obowiązujący Art 125 stanowi w punkcie 2, że „referendum ogólnokrajowe ma prawo zarządzić Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów lub Prezydent Rzeczypospolitej za zgodą senatu wyrażoną bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów”. Zdzisław Gromada postuluje aby artykuł ten miał następujące brzmienie: „Referendum ogólnokrajowe ma prawo zarządzić 500 000 tys. obywateli lub 138 posłów i senatorów tj. 1/3 ustawowego składu Zgromadzenia Narodowego”.
A jakiej zmiany oczekiwałby Zdzisław Gromada w punkcie 3 art. 125 stanowiącego, że „Jeśli w referendum ogólnokrajowym wzięło udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania, wynik referendum jest wiążący”? Bardzo konkretnej – chciałby żeby zapis ten w ogóle został z konstytucji wykreślony jako niezgodny z art. 4 pkt 2 ustawy zasadniczej, który „stawia suwerenowi do wyboru dwie równorzędne metody sprawowania władzy zwierzchniej”.
Ostatnia zmiana proponowana w petycji przez Zdzisława Gromadę dotyczy punktu 1 art. 235. Jego obecne brzmienie: „Projekt ustawy o zmianie Konstytucji może przedłożyć co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub Prezydent Rzeczypospolitej”, Gromada chciałby zastąpić następującym: „Projekt ustawy o zmianie Konstytucji może przedłożyć co najmniej 500 000 obywateli lub 1/5 ustawowej liczby Zgromadzenia Narodowego oraz Prezydent Rzeczypospolitej”.
Niby tak niewiele, a jednak dużo – według Zdzisława Gromady jakość rządzenia w Polsce uległaby znaczącej poprawie, a oddanie większych obszarów władzy w ręce obywateli doprowadziłoby do tego, że politycy zaczęliby się bardziej szanować, zaś „wojny na górze” stopniowo zaczęłyby ustępować miejsca zgodnej współpracy – tak jak ma to miejsce w Szwajcarii.
Jak na petycję Zdzisława Gromady zareagowały Senat i Prezydent RP?
Pierwsze odpowiedzi jakie Gromada otrzymał od obu organów władzy były – owszem – kurtuazyjne, niemniej żaden z nich nie zakwalifikował prośby piszącego jako petycji odmawiając dalszych prac nad tekstem. Dopiero skierowanie petycji do Rzecznika Praw Obywatelskich z prośbą o interwencję, doprowadziło do zmiany o 180 stopni. Po interwencji RPO, pismo Zdzisława Gromady uznane zostało przez senat i Prezydenta jako petycja. Senat po debacie nad propozycjami Zdzisława Gromady i uznaniu jej za petycję, przekazał ją do dalszego rozpatrywania Kancelarii Prezydenta. „Moja >>rozmowa<< z Senatem była typową rozmową podwładnego z panem i władcą. Mam satysfakcję, że udało mi się go >>przekonać<< do jakiejkolwiek odpowiedzi na moją prośbę i przekazaniu jej Prezydentowi RP” – pisze o losach swojej inicjatywy sam Gromada.
Jak wiemy kilka miesięcy temu prezydent Andrzej Duda wystąpił z propozycją referendum nad zmianą konstytucji RP. Pan Zdzisław Gromada ma nadzieję, że wśród pytań referendalnych znajdą się również te, które dotyczą proponowanych przez niego zmian.
Poniżej prezentujemy pełną korespondencję dotyczącą petycji, jaka prowadzona była pomiędzy Zdzisławem Gromadą a poszczególnymi organami władzy…
Złożenie petycji do Prezydenta RP
Odpowiedź Senatu „to zbyt trudna i poważna sprawa”
Zwrócenie się z prośbą o pomoc do Rzecznika Praw Obywatelskich
Odpowiedź Senatu o podtrzymaniu swojej decyzji
Odpowiedź Senatu RP o rozpoczęciu procesu rozpatrywania petycji
Informacja od Rzecznika Praw Obywatelskich o działaniach podjętych w sprawie petycji
Otrzymanie z Kancelarii Prezydenta RP informacji o pracach nad petycją
Otrzymanie od Senatu RP informacji o postępach w pracy nad petycją
PSz
Za pafere.org
